تاریخچه زبان پاسکال
پاسکال نام یک زبان برنامه نویسی است
پاسکال که در سال 1969 توسط پروفسورنیکلاث ویرث در شهر زوریخ سوئیس طراحی گردیده
پاسکال بر اساس برنامه نويسی Algol است و به افتخار نام رياضی دان و فيلسوف Blaise Pascal به اين نام گذاشته شده است .
در ابتدا پاسکال زبان مورد آموزشی به دانش آموزان برنامه نويسی بود
آموزش پاسکال به دانش آموزان در شروع زبان مقدماتی هر رشته کامپيوتر به کار برده میشد
به دليل تنوع پاسکال هنوز هم امروزه به صورت گسترده به کار می رود .
برای مثال ( free pascal ) فری پاسکال می تواند هم در فرمت 32 و هم 64 بيتی در همه سیستیم عامل های حال حاضر به کار می رود
و انواع برنامه های پاسکال می تواند برای آموزش و گسترش نرم افزارها بکار رود
قسمتهای اصلی سيستم عامل مکينتاش به زبان پاسکال و Motorola 68000 نوشته شده
ودر بيشتر زبانهای سطح بالا را برای توسعه آن بکار می رود .
وچندین دهمه از عمر آن می گذرد اما هنوز در سراسر جهان به خوبی از آن استفاده میشود
و از محبوبیت آن کاسته نشده است.
شاید به جرات بتوان گفت که دلیل این محبوبیت 15 سال سابقه
پروفسور نیکلاث ویرث در طراحی زبانهای برنامه نویسی است
به هر شکل برای نوآموزان برنامه نویسی پاسکال بهترین انتخاب است
و امروز در بسیاری از دانشگاهای جهان از آن به عنوان نقطه شروع آموزش برنامه نویسی انتخاب میشود
نام این زبان برنامه نویسی به افتخار بلزپاسکال
که این ریاضی دانان از ریاضی دانان مشهور فرانسه در قرن هفدهم میلادی بوده انتخاب شده
بلزپاسکال مخترع اولین ماشین حساب مکانیکی جهان است
تاريخچه اوليه Apple
آبجكت پاسكال ابداع نيكولاس‌ورث‌ولاي‌تسلر بود.
اين برنامه با همكاري اين دو نفر در اوايل 1985 در شر كت اپل (Apple) كامپيوتر ابداع شد.
ضمائم شي‌گرا درزبان آبجكت پاسكال به برنامه‌نويسي پاسكال موجود اضافه شد.
آبجكت پاسكال براي ابداع برنامه كاربردي مكينتاش و چهارچوب برنامه كاربردي قابل توسعه مكينتاش كه امروزه مرسوم به طبقه كتابخانه است لازم بود.
ضمائم آبجكت پاسكال و برنامه كاربردي مكينتاش توسط باري هانس، كن‌دويل و لاري روزيس تن انجام شد و دن‌آلن را امتحان كرد.
لاري تسلر بر پروژه كه در اوايل 1985 آغاز شد و در سال 1986 تبديل به يك محصول شد نظارت مي‌كرد.
شركت اپل زماني كه آنهاچيپ‌هاي 68 كيلوبايتي موتور رولار را به سيستم پاورهاي كامپيوتري شخصي JBM در سال 1994 ارتقاء دادند حمايتش را ازآبجكت پاسكال كاهش داد.
سالهاي توسعه شركت بورلند :
در سال 1986 شركت بورلند ضمائم مشابهي موسوم به آبجكت پاسكال را مناسب محصول توربو پاسكال شركت مكينتاش و در سال 1989 توربو پاسكال 5.5 را مناسب سيستم عامل داس معرفي كرد.
زماني كه در سال1994 شركت بورلند توجه‌اش را از داس به ويندوز معطوف كرد.
آنها جايگزيني براي توربو پاسكال موسوم به دلفي ابداع كردند و يك سري ضمائم جديد كه امروزه معروف به زبان دلفي است ابداع كردند.
ويژگي زبان دلفي ساختار دستوري ناسازگار، استفاده از لغت مكيد Class به جاي object، سازنده Create و مفهوم كننده Cishual Destory ، روش اشاره‌گر و موارد ديگر است.
اين ويژگيها مشخصاً توسط پيش‌نويس كار سازمان بين‌المللي استاندارد براي ضمائم شي‌گراء ايجاد شده است اما قسمتي از تفاوتهاي زبان توربو پاسكال ناديده گرفته شده است.
زبان دلفي در طول ساليان تكامل پيدا كرد و مفاهيم زباني جديد مثل اعداد صحيح 64 بيتي و آرايه‌هاي پويا را پشتيباني كرد.
پردازشگر مبدأ باز و پشتيبانی Apple :
در حال حاضر (2005) هم فري‌پاسكال (Free Pascal) و هم پاسكال GNU به قابليتهاي پاسكال مكينتاش اضافه شد.
Fpc امكان تركيب اشياء در وضعيت دلفي و وضعيت پاسكال اپل در زمينه‌هاي خاص را مي‌دهد.
پردازشگر آبجكت پاسكال :
در كنار دلفي، فرمي پاسكال و بي‌پي‌سي كه قبلاً نام برديم عموماً پردازشگرهاي ديگري مشابه دلفي كه در قسمت آبجكت پاسكال چه در نسخه شركت بورلند يا نسخه اپل اجرا مي‌شوند.
پاسكال ويژال (نسخه دلفي): TP مقدماتي و دلفي 2 پردازشگري هستند كه باهم خوب كار مي‌كنند.
سيستم عامل (OS2) ، ويندوز، داس و بيت لينوكس را پشتيباني مي‌كند و عموماً پردازشگرهاي ديگري توسعه پيدا كردند .
زباني برنامه نويسي چرم (chrame): يك پردازشگر برنامه اضافه آبجكت پاسكال براي ويژال استاديو و پردازشگرخط فرمان Netlmono محلي است.
تارگت انت و نرم افزار مونو جديدترين انتخاب پرازشگرها هستند.
توربو پاسكال :
توربو پاسكال يك پردازشگر و محيط برنامه‌نويسي مجتمع براي زبان برنامه‌نويسي پاسكال است
كه عموماً در محيط MS/DOS اجرا شده و توسط شركت توسعه پيدا كرده است.
نام پاسكال بورلند معمولاً به خاطر مجموعه برنامه عالي‌اش حفظ شده است
در حالي كه نسخه اصلي معروف و ارزان‌اش تحت عنوان توربو پاسكال فروخته مي‌شود
همچنين نام بورلند پاسكال بطور جامع به خاطر نسخه پاسكال بورلند استفاده مي‌شود.
توربو پاسكال بر مبناي پردازشگر پاسكال Blue lable بود و اساساً براي سيستم،
عامل Mas Sys از ميكرو كامپيتوترهاي ناسكوم توسط اندرس‌هل‌برگ در سال 1981 توليد شد.
توربو پاسكال اولين بار به عنوان پردازشگر پاسكال Compass براي سيستم عامل Cplm و سپس به عنو ان پردازشگر توربو پاسكال براي سيستم عامل Dos و Cplm بازنويسي شد.
نسخه توربو پاسكال براي شركت مكينتاش اپل از 1986 موجود بود اما بالاخره در سال 1992 استفاده از آن متوقف شد.
نرم افزارهاي قديمي را بررسي كنيد: توربو پاسكال نسخه 1.0 تحت ليسانس شركت بورلند به عنوان هسته پردازشگر پاسكال poly توسط اندرس‌هل‌برگ نوشته شد
و ارتباط بين كاربر و ويرايشگر را افزايش داد. اندرس به عنوان كارمند به شركت بورلند پيوست و همة نسخههاي پردازشگر پاسكال و سه نسخه اول دلفي بورلند را نوشت.
زماني كه اولين نسخه توربو پاسكال در 20 نوامبر سال 1983 به بازار آمد نوع (JDE) محيط برنامه‌نويسي مجتمع كه بكار مي رفت نسبتاً جديد بود.
با ظهور توربو پاسكال به بازار آمريكا قيمت آن 49099 دلار آمريكا بود.
مجموعة پردازشگر پاسكال در مقايسه با محصولات ديگر پاسكال از كيفيت خوبي برخوردار بود.
نام توربو به سرعت مجموعه و سرعت قابل اجراي محصول اشاره مي‌كرد.
سرعت اين فايلهاي قابل اجراي COM براي توسعه دهندگانش كه تجربه قبلي‌شان فقط برنامه نويسي PC با نرم‌افزاي سبك بود مشخص بود.
محيط برنامه‌نويسي مجتمع در دوران خودش عجيب بود و JDE ساده بود و سيستم فهرستي منظم و سازمان يافته‌اي داشت.
نسخه اوليه آن از تركيب كليدي كنترل word star استفاده مي‌كرد. نسخههاي بعدي JDE اين قابليت را داشت كه خيلي سريع تعاريف لغات كليدي زبان را فقط با قرار دادن
اشاره‌گر روي كلمه كليك روي دكمه help پيدا مي‌كرد. همچنين اغلب تعاريف شامل كد نمونه كه معمولاً استفاده در لغات كليدي است مي‌شد.
اين خصوصيت برنامه‌نويسان بي‌تجربه را قادر مي‌كرد به را حتي پاسكال را با استفاده از محيط برنامه‌نويسي مجتمع بدون نياز واقعي به كتاب ياد بگيرند.
نسخههاي بعدي :
نسخههاي بعدي اين قابليت را داشت كه به راحتي مجموعه زبان پاسكال را كامل كند.
كاربر مي‌توانست به صورت يك مرحله‌اي از برنامه كاملاً آسان بگذرد و وقتي به دسته اسمبلر مي‌رسيد مي‌توانست با يك مرحله از آن عبور كند.
با اين وجود كاربر مي‌تواند مشاهداتش را به متغيرها اضافه كند و به راحتي در پنجره شكيل JDE استفاده مي‌شود
مي‌تواند از مدگرافيكي به مد متني برگردد در حاليكه هنوز در يك مرحله هستند. با كليك يك مرحله‌اي آنها مي‌توانستند به عقب برگردند و پس بطور دلخواه به مد گرافيكي باز گردند.
غير از همه خصوصيات قبلي محيط برنامه‌نويسي مجتمع شامل كد ذخيره‌سازي است كه مي‌تواند گزارش دهد كدام قسمت از برنامه بيشتر از همه استفاده شده است.
كتابهايي كه شامل پاسكال بورلند هستند جزئيات بيشتري از زبان اسمبلر Intel ارائه ميدهند تا جائيكه چرخه ساعتي كه براي هر دستور لازم است را توضيح ميدهند.
بطور كلي اين سيستم زماني كه سعي در بهينه سازي كد داريم يك تجربه نسبتاً لذت‌بخش است و كاربر به استفاده از محيط برنامه‌نويسي مجتمع ادامه مي‌دهد.
همه اينها در يك بسته قرار دارند و طوري كنار هم قرار گرفته‌اند كه يك دانش‌آموز دبيرستاني هم مي‌تواند از آن استفاده كند.
حتي اگر استفاده از محيط برنامه‌نويسي مجتمع بطور عموم كم شده است.
توربو پاسكال هنوز در دبيرستان‌ها آموزش داده مي‌شود و در جزايرمالتا در سطح دانشگاهي و كلاس ششم تدريس مي‌شود.
بعلاوه در دبيرستانهاي آفريقاي جنوبي به عنوان زبان برنامه‌نويسي آموزش در ايالات تصويب شده است.
امروز هنوز هم پاسكال در دانشگاه‌هاي سراسر دنيا به عنوان مقدمه برنامه‌نويس كامپيوتر آموزش داده مي‌شود و معمولاً با زبان برنامه‌نويس c يا جاوا همراه است.
بعضي از مدرسان ترجيح ميدهند كه از توربو پاسكال 5.5 استفاده كنند چون در مقايسه با محيط‌هاي برنامه‌نويسي مجتمع جديد خيلي ساده است.
و به دانش‌آموزاني كه آشنائي كمتري با رشته كامپيوتري و استفاده از كيبور و ميان برهاي‌كيبورد دارند يا به د انش‌آموزاني كه به دستورات داس آشنايي دارند ارائه مي‌شود.
امروزه دانلود اين برنامه به صورت رايگان در اينترنت وجود دارد بنابراين دانش‌آموزان مشتاق برنامه‌نويس در كامپيوترهاي شخصي مي‌توانند اين برنامه را رايگان و بدون مشكلات قانوني دانلود كنند.
متأسفانه اين مسئله قابل بحث است كه آيا آموزش يك زبان خيلي قديمی ارزش دارد
و اين زبان آسانتر از ديگر زبانها در ابتداي يادگيري است.
و به ناچار زبانهاي معاصر ديگر بعد از اين زبان آموزش داده مي شود.
آبجكت پاسكال 5.5
در طول ساليان شركت بورلند نه تنها محيط برنامه‌نويس مجتمع بلكه زبان برنامه‌نويس را هم توسعه داد.
از نسخه 5.5 به بعد بعضي از خصوصيات برنامه‌نويسي شي‌گراء معرفي شدند بعضي از افراد اين ضمائم را آبجكت پاسكال ناميدند آگر چه اين نام عموماً با نام زبان دلفي همراه بود.
آخرين نسخه منتشر شده نسخه 7 بود شركت بورلند شامل محيط برنامه‌نويسي مجتمع و يك پردازشگر براي ابداع داس و برنامه‌هاي ويندوز بود.
از طرفي ديگر توربو پاسكال 7 فقط برنامه‌هاي استاندارد داس را بوجود مي‌آورد.
دو نسخه توربو پاسكال 1 و 1.5 مناسب ويندوز بعد از توربو پاسكال 7 به بازار آمدند اين نسخه از ويندوز غير از ويندوز Guj كه اساس آن ويندوز Consol box براي برنامه كاربردي است
و ويندوزي كه بر اساس محيط برنامه نويسي مجتمع در برابر محيط برنامه‌نويس مجمتع داس كه در توربو پاسكال و پاسكال 7 بورند موجود است پشتيباني نمي‌كند.
سیر تکاملی پاسکال تا به امروز را درشکل میتوانید مشاهده کنید
جايگزين‌ها
در سال 1995 شركت بورلند توسعه توربو پاسكال را كاهش داد و آن را با محيط RAD دلفي كه شامل زبان آبجكت پاسكال بود جايگزين كرد.
نسخه دلفي 32 بيتي هنوز از بيشتر امكانات جانبي قابل اجرا در پاسكال و محصولات اوليه كه شامل مدلهاي شي‌ء ثابت است پشتيباني مي‌كند.
بخش CRT
بخش CRT شامل كدي در بخش قالب‌بندي است كه سرعت cpu را براي فراخواني حلقه‌هاي سيگنال تعيين مي‌كند.
متأسفانه اين كد در پردازنده‌هاي بيشتر از 200 mhz به درستي كار نمي‌كند. و در زمان اجرا با خطاي شماره 200 از برنامه خارج مي‌شود.
اين مسئله با سرهم‌بندي فايلهاي قابل اجرا يا استفاده از برنامه Stuy Re Sident و Teminate كه قبل از اجرا بارگذاري مي شوند حل مي‌شود.
فري پاسكال (Free Pascal)
تاريخچه (سالهاي اوليه)
فري پاسكال (Free Pascal) زماني به بازار آمد كه شركت بورلند اعلام كرد نسخه پاسكال 8 نخواهد داشت.
و نسخه بعدي فقط محصول ويندوز خواهد بود. يك دانش‌آموز به نام فلورين پل كارش را در زمينه پردازشگر آغاز كرد.
اين پردازشگر از ابتدا با نسخه توربو پاسكال بورلند نوشته شده بود و كد 32 بيتي براي go 32 V1 Dos توليد مي‌كرد.
و در حال حاضر در پروژه DJGPP استفاده و توسعه پيدا کرده است . اصل اين پردازشگر داس 16 بيتی در توربو پاسکال قابل اجرا بود .
بعد از 2 سال اين پردازشگر به 32 بيتی تبديل شد و اين توانايی را داشت که خودش اجرا شود .
گسترش پردازشگر 32 بيتی اوليه در اينترنت انتشار پيدا کرد و اولين شرکت کننده به اين پروژه پيوست .
در سالهای بعد از انتشار در اينترنت قسمت لينوکس توسط ميشل ون تأسيس شد و قسمت داس Dos منطبق بر سيستم عامل 2 ( os2) در Emx شد .
نسخه داس Dos به تدريج بهتر شد و به 3272 go گسترش دهنده ارتقاء پيدا کرد .
انتشار اين نسخه 0.99.5 به اوج رسيد و بيشتر از نسخه های قبلی آن استفاده می شد . آخرين نسخه فقط به توربو پاسکال کمک می کرد .
نسخه بعدی به سازگاری با دلفی در مد 0.99 اضافه کرد و سيستم را به سمت استفاده از cpu 68.xo سوق داد .
زبان برنامه نويسی دلفی
دلفی زبان برنامه نويسی است که اولين بار در محيط برنامه نويسی مجتمع دلفی شرکت بورلند ارائه شد .
زبان دلفی قبلا به نام آبجکت پاسکال معروف بود که از پاسکال با ضمائم شی گرا مشتق شده است .
در ابتدا تنها با ميکروسافت ويندوز کار می کرد . اما حالا برنامه کاربردی برای لينوکس و ميکروسافت net frame work را هم ساخته است .
از اين رو منابع گسترش پروژه فری پاسکال و زبان دلفی می تواند حتی بيشتر جايگاههايی مثلmac os x و windows ce را هم تحت شعاع قرار دهد .
در 8 فوريه 2006 اطلاع دادند که شرکت بورلند خط توليد محيط برنامه نويسی مجتمع ( IDE ) را متوقف کرده
و شرکت را به دو بخش تقسيم کرده : در يک بخش تمرکز روی ALM است درحالی که بخش ديگر رویIDEs کار می کند .
کنترل ساختارها
پاسکال يک زبان برنامه نويسی ساخت يافته است به اين معنا که روند کنترل آن به صورت ساختارهای استاندارد بدون دستورات goto است
